Podstawy tworzenia napisów dla TED
Contents
Złota zasada
Nie tłumaczymy słowo w słowo! Zachowujemy treść, ale zmieniamy formę, by uzyskać prostotę, czytelność napisów dla odbiorcy i naturalność brzmienia w języku polskim.
Trzy zasady pomocnicze: Prędkość czytania
Bardzo ważna jest prędkość czytania (liczba znaków na sekundę, które widz musi przeczytać). Tłumaczenie dłuższe niż oryginał może przekroczyć limit prędkości (czyli 21 znaków/s). W takim przypadku często wystarczy wydłużyć czas wyświetlania napisu. Jeśli to nie pomoże, należy dostosować tłumaczenie:
- Skracamy słowa, frazy i zdania. Przykłady: ekstremalnie > bardzo, na temat > o, w kreatywny sposób > twórczo, opowie wam > opowie, w kwestiach politycznych w naszym mieście > w polityce miejskiej, w jaki sposób > jak, zdaję sobie sprawę > wiem
- Upraszczamy wypowiedzi prelegentów (jak najmniej przecinków w środku linijki, jak najmniej zdań złożonych i skomplikowanych konstrukcji), aby widz się w nich nie gubił
- Wyrzucamy niepotrzebne słowa, powtórzenia, oczywistości, wypełniacze, synonimy, watę słowną z początków zdań ( Musimy zdać sobie sprawę, że… , Pamiętajmy, że…, Spójrzmy na …, Mamy tutaj…, No więc… , A zatem…, Jak widać, Bo…, I…, Jednak…) i występujące w środku zdania słowa typu: dość, właściwie, poniekąd, zazwyczaj, różne, rozmaite, odmienne (jeśli ich usunięcie nie zmienia przekazu oryginału).
Więcej porad w tym krótkim poradniku wideo i w tym artykule dotyczącym skracania napisów.
Uwagi ogólne
- W napisach stosujemy cudzysłowy proste (""), nie drukarskie („”). W tytule i opisie już drukarskie.
- Jako łącznik stosujemy myślnik (-), nie półpauzę (–) lub pauzę (—).
- (--) w języku angielskim funkcjonuje jak (…) w języku polskim.
- Zaimki małą literą: „opowiem wam”, a nie „opowiem Wam”.
- Prawidłowy zapis dziesięcioleci: lata 20. // w latach 70. // w połowie lat 30.
- Prawidłowy zapis wieków: XX wiek // XIV wiek (nie "w.", bo w napisach skróty rozpisujemy, żeby nie umknęły widzowi)
- Skrót tysiąca: tys.
Po ukończeniu napisów należy
- sprawdzić, czy nie ma literówek i błędów w interpunkcji,
- upewnić się, że zdania podzielone na wiele napisów mają spójność logiczną i gramatyczną
- upewnić się, że w tłumaczeniu wszystko jest jasne; jeśli coś ma sens w oryginale, musi mieć sens w tłumaczeniu, a jeśli sens w oryginale jest niejasny, to należy szukać (poradnik) i pytać grupa na Facebooku, aż się go zrozumie i odpowiednio jasno przetłumaczy