OTP-richtlijnen Nederlands
Deze pagina bundelt OTP-richtlijnen die specifiek voor het Nederlands gelden.
Contents
Algemene OTP-richtlijnen Nederlands
Vergeet niet de Algemene OTP-richtlijnen inzake stijl te lezen. Die zijn van toepassing op elke TED-vertaling.
Het is belangrijk dat je nagaat of je tekst "werkt" in het Nederlands. Vele vertalers houden zich zo strak aan de Engelse woordvolgorde dat het resultaat in het Nederlands niet te begrijpen valt zonder het Engelse origineel. Je tekst moet begrijpelijk zijn, en wel in een oogwenk, want ondertitels staan niet langer dan een paar seconden op het scherm.
Spelling Nederlands
- De spelling die we gebruiken, is die van de Woordenlijst Nederlandse Taal, de Officiële Spelling van de Nederlandse Taalunie.
- De site van de Taalunie bevat ook interessant taaladvies over de hete hangijzers van de Nederlandse spelling, bijvoorbeeld
- de vuistregels over het aaneenschrijven van woorden;
- de algemene regels over afkortingen; punten zijn alleen gangbaar als een bestaande afkorting officieel met punten is vastgelegd!
- de algemene regels over initaalwoorden als ngo, Unicef, NAVO etcetera;
- de regel over de spelling van de bezitsvorm; de -s wordt in principe aan het woord geschreven, zonder apostrof, tenzij het woord eindigt op een sisklank of een lange klinker;
- Ook elders op deze wiki vind je tips, bijvoorbeeld bij de Valkuilen ofwel Veel Gemaakte Vertaalfouten, waar je onder meer informatie vindt over onjuist spatiegebruik, met stip de meest voorkomende spelfout in TED-vertalingen.
Woordenschat Nederlands
- Om na te gaan of een woord bestaat, wat het meervoud is en welk geslacht het heeft, hanteren we de Woordenlijst Nederlandse Taal.
- Voor discussies over de betekenis van een woord gebruiken we van Dale.
- Als een woord weliswaar ongebruikelijk is in hetzij Vlaanderen, hetzij Nederland, maar wel correct is volgens het woordenboek, laten we het in de regel staan, voor zover het goed begrijpelijk is voor beide regio's. Als het onbegrijpelijk is voor de andere regio, dan zoeken vertaler en reviewer samen naar een alternatief dat voor iedereen aanvaardbaar is.
Interpunctie Nederlands
- De website van de Taalunie bevat een interessante subrubriek over leestekens. Voorbeelden:
Letterlijke aanhaling
- Een letterlijke aanhaling wordt in het Engels anders weergegeven dan in het Nederlands. Voor de aanhaling staat geen komma, maar een dubbele punt. Het leesteken dat de zin afsluit, staat binnen de aanhalingstekens.
- Voorbeeld:
- He said, "I did not sell a great masterpiece to that Nazi."
- NIET Hij zei, "Ik heb geen meesterwerk verkocht aan die Nazi".
- WEL Hij zei: "Ik heb geen meesterwerk verkocht aan die Nazi."
- Als de aanhaling geen volledige zin betreft, staat het leesteken dat de zin afsluit, buiten de aanhalingstekens.
- Voorbeeld:
- NIET Het is een zelfportret getiteld "Brede Heupen."
- WEL Het is een zelfportret getiteld "Brede Heupen".
Overdaad aan komma's
Niet elke komma in het Engels is er eentje in het Nederlands.
Voorbeeld:
- 14 years ago, I first encountered this material.
- NIET: 14 jaar geleden, kwam ik voor het eerst in aanraking met dit materiaal.
- WEL: 14 jaar geleden kwam ik voor het eerst in aanraking met dit materiaal.
Getallen
- Ook de Nederlandse regels voor het weergeven van getallen verschillen van de regels voor het Engels. In het Engels schrijven we 4,000 en 5.75. in het Nederlands schrijven we 4 000 of 4.000 en 5,75.
Geen punt in de titel
De titel van een TEDTalk sluiten we zonder punt af.
Grammatica Nederlands
- De elektronische versie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst is online beschikbaar en is zeer geschikt om grammaticale twistpunten te beslechten.
- Ook de website van de Taalunie bevat veel informatie, die vaak helderder verwoord is dan de droge tekst van de ANS.
"Hen" en "hun"
De regels over het gebruik van 'hen' en 'hun'; kort samengevat: "hen" wordt gebruikt als lijdend voorwerp en na voorzetsels, "hun" als meewerkend voorwerp.
Samentrekking van de zin
Een zin mag maar worden samengetrokken als de gemeenschappelijke delen dezelfde vorm, betekenis en grammaticale functie hebben. De ANS zet de regels over samentrekking op een rijtje. Voorbeelden uit TED-vertalingen:
- "Hij vertelde trots over alle grote meesterwerken die hijzelf had geschilderd maar werden toegeschreven aan andere kunstenaars." Samentrekking is niet toegelaten, omdat "die" in de eerste bijzin lijdend voorwerp is en in de tweede bijzin onderwerp van de passieve zin. Dus: "Hij vertelde trots over alle grote meesterwerken die hijzelf had geschilderd maar die werden toegeschreven aan andere kunstenaars."
Andere afspraken
Het publiek aanspreken
TED geeft de voorkeur aan het informelere jij of jullie boven u.
Localisatie van socio-culturele referenties
- Onderwijstermen moeten voor het hele taalgebied duidelijk zijn. Voorbeelden:
- Vermijd termen als havo, groep 4, derde kleuterklas. Vaak verdient het de voorkeur om gewoon naar de leeftijd te verwijzen. Een fourth-grader wordt dan een 9-jarige. Dat is meteen voor iedereen duidelijk.
- Hetzelfde geldt voor politieke termen.
- België kent geen wethouders, en de Belgische gouverneurs heten in Nederland Commissaris van de Koningin. Zoek waar mogelijk een neutrale term.