Podstawy tworzenia napisów dla TED

From TED Translators Wiki
Revision as of 20:08, 18 February 2018 by Marta grochowalska (talk | contribs) (poprawiłam zapis dotyczący skrótów, który mógł wprowadzać tłumaczy w błąd)
Jump to: navigation, search

Złota zasada

Nie tłumaczymy słowo w słowo! Zachowujemy treść, ale zmieniamy formę, by uzyskać prostotę, czytelność napisów dla odbiorcy i naturalność brzmienia w języku polskim.

Trzy zasady pomocnicze

1. Skracamy słowa, frazy i zdania, by odciążyć widza od czytania tekstu

2. Upraszczamy wypowiedzi prelegentów (jak najmniej przecinków w środku linijki, jak najmniej zdań złożonych i skomplikowanych konstrukcji), aby widz się w nich nie gubił

3. Wyrzucamy niepotrzebne słowa, powtórzenia, oczywistości, wypełniacze, synonimy

Można (i trzeba!) wyrzucać

  • watę słowną z początków zdań: Musimy zdać sobie sprawę, że… , Pamiętajmy, że…, Spójrzmy na …, Mamy tutaj…, Zastanówmy się nad…, No więc… , A zatem…, Jak widać, …, Bo…, I…, Jednak…,
  • występujące w środku zdania słowa typu: dość, właściwie, poniekąd, zazwyczaj, różne, rozmaite, odmienne (jeśli nie są absolutnie konieczne).

Można (i trzeba!) zastępować długie, skomplikowane słowa i frazy krótkimi i prostymi

Przykłady:

  • ekstremalnie > bardzo,
  • na temat > o
  • w kreatywny sposób > twórczo
  • opowie wam > opowie
  • w kwestiach politycznych w naszym mieście > w polityce miejskiej
  • w jaki sposób > jak
  • zdaję sobie sprawę > wiem

Aby osiągnąć większą prostotę i czytelność napisów można

  • przenosić słowa i frazy do wcześniejszego/późniejszego napisu, by dany napis tworzył spójną całość,
  • łączyć dwie krótkie linijki w jedną dłuższą, dwukrotnie powtórzoną,
  • dzielić długie, skomplikowane zdanie na 2-3 proste i krótkie.

Nie zostawiamy na końcu linijki

  • przyimków (w, po, z) i zaimków względnych (który, że, gdy, gdzie),
  • myślnika, średnika ani dwukropka (można podzielić zdanie i zastosować przecinek lub kropkę).

Uwagi ogólne

  • Stosujemy cudzysłowy proste (""), nie drukarskie („”).
  • Jako łącznik stosujemy myślnik (-), nie półpauzę (–) lub pauzę (—).
  • (--) w języku angielskim funkcjonuje jak (…) w języku polskim.
  • Zaimki małą literą: „opowiem wam”, a nie „opowiem Wam”.
  • Prawidłowy zapis dziesięcioleci: lata 20. // w latach 70. // w połowie lat 30.
  • Prawidłowy zapis wieków: XX wiek // XIV wiek (w napisach skróty rozpisujemy, żeby nie umknęły widzowi)
  • Skrót tysiąca: tys.

Po ukończeniu napisów należy

  1. sprawdzić, czy nie ma literówek i błędów w interpunkcji,
  2. obejrzeć całość z napisami i skrócić napisy, które wyświetlają się za krótko, by widz zdążył je przeczytać,
  3. jeszcze raz obejrzeć i skrócić.