Difference between revisions of "Podstawy tworzenia napisów dla TED"

From TED Translators Wiki
Jump to: navigation, search
m (Trzy zasady pomocnicze: Prędkość czytania)
Line 1: Line 1:
== Złota zasada ==
+
=Złota zasada=
  
 
Nie tłumaczymy słowo w słowo! Zachowujemy treść, ale zmieniamy formę, by uzyskać prostotę, czytelność napisów dla odbiorcy i naturalność brzmienia w języku polskim.
 
Nie tłumaczymy słowo w słowo! Zachowujemy treść, ale zmieniamy formę, by uzyskać prostotę, czytelność napisów dla odbiorcy i naturalność brzmienia w języku polskim.
  
==Trzy zasady pomocnicze: Prędkość czytania==
+
=Trzy zasady pomocnicze: Prędkość czytania=
 
Bardzo ważna jest prędkość czytania (liczba znaków na sekundę, które widz musi przeczytać). Tłumaczenie dłuższe niż oryginał może przekroczyć limit prędkości (czyli 21 znaków/s). W takim przypadku często wystarczy wydłużyć czas wyświetlania napisu. Jeśli to nie pomoże, należy dostosować tłumaczenie:
 
Bardzo ważna jest prędkość czytania (liczba znaków na sekundę, które widz musi przeczytać). Tłumaczenie dłuższe niż oryginał może przekroczyć limit prędkości (czyli 21 znaków/s). W takim przypadku często wystarczy wydłużyć czas wyświetlania napisu. Jeśli to nie pomoże, należy dostosować tłumaczenie:
  
'''1. Skracamy''' słowa, frazy i zdania, by odciążyć widza od czytania tekstu
+
#'''Skracamy''' słowa, frazy i zdania. Przykłady: ekstremalnie > bardzo, na temat > o, w kreatywny sposób >  twórczo, opowie wam > opowie, w kwestiach politycznych w naszym mieście > w polityce miejskiej, w jaki sposób > jak, zdaję sobie sprawę > wiem
 
 
'''2. Upraszczamy''' wypowiedzi prelegentów (jak najmniej przecinków w środku linijki, jak najmniej zdań złożonych i skomplikowanych konstrukcji), aby widz się w nich nie gubił
+
#'''Upraszczamy''' wypowiedzi prelegentów (jak najmniej przecinków w środku linijki, jak najmniej zdań złożonych i skomplikowanych konstrukcji), aby widz się w nich nie gubił
  
'''3. Wyrzucamy''' niepotrzebne słowa, powtórzenia, oczywistości, wypełniacze, synonimy, watę słowną z początków zdań ( Musimy zdać sobie sprawę, że… , Pamiętajmy, że…, Spójrzmy na …, Mamy tutaj…, No więc… , A zatem…, Jak widać, Bo…, I…, Jednak…) i występujące w środku zdania słowa typu: dość, właściwie, poniekąd, zazwyczaj, różne, rozmaite, odmienne (jeśli ich usunięcie nie zmienia przekazu oryginału).
+
#'''Wyrzucamy''' niepotrzebne słowa, powtórzenia, oczywistości, wypełniacze, synonimy, watę słowną z początków zdań ( Musimy zdać sobie sprawę, że… , Pamiętajmy, że…, Spójrzmy na …, Mamy tutaj…, No więc… , A zatem…, Jak widać, Bo…, I…, Jednak…) i występujące w środku zdania słowa typu: dość, właściwie, poniekąd, zazwyczaj, różne, rozmaite, odmienne (jeśli ich usunięcie nie zmienia przekazu oryginału).
  
 
Więcej porad w tym krótkim [https://www.youtube.com/watch?v=QVz0XyEAbHU&index=8&list=PLuvL0OYxuPwxQbdq4W7TCQ7TBnW39cDRC poradniku wideo] i w tym [[How_to_Compress_Subtitles|artykule]] dotyczącym skracania napisów.
 
Więcej porad w tym krótkim [https://www.youtube.com/watch?v=QVz0XyEAbHU&index=8&list=PLuvL0OYxuPwxQbdq4W7TCQ7TBnW39cDRC poradniku wideo] i w tym [[How_to_Compress_Subtitles|artykule]] dotyczącym skracania napisów.
  
== Można (i trzeba!) wyrzucać ==
+
==Aby osiągnąć większą prostotę i czytelność napisów można==
 
 
*watę słowną z początków zdań: Musimy zdać sobie sprawę, że… , Pamiętajmy, że…, Spójrzmy na …, Mamy tutaj…, Zastanówmy się nad…, No więc… , A zatem…, Jak widać, …, Bo…, I…, Jednak…,
 
*występujące w środku zdania słowa typu: dość, właściwie, poniekąd, zazwyczaj, różne, rozmaite, odmienne (jeśli nie są absolutnie konieczne).
 
 
 
== Można (i trzeba!) zastępować długie, skomplikowane słowa i frazy krótkimi i prostymi ==
 
 
 
'''Przykłady:'''
 
 
 
*ekstremalnie > bardzo,
 
*na temat > o
 
*w kreatywny sposób >  twórczo
 
*opowie wam > opowie
 
*w kwestiach politycznych w naszym mieście > w polityce miejskiej
 
*w jaki sposób > jak
 
*zdaję sobie sprawę > wiem
 
 
 
== Aby osiągnąć większą prostotę i czytelność napisów można ==
 
  
 
*przenosić słowa i frazy do wcześniejszego/późniejszego napisu, by dany napis tworzył spójną całość,
 
*przenosić słowa i frazy do wcześniejszego/późniejszego napisu, by dany napis tworzył spójną całość,
Line 37: Line 20:
 
*dzielić długie, skomplikowane zdanie na 2-3 proste i krótkie.
 
*dzielić długie, skomplikowane zdanie na 2-3 proste i krótkie.
  
== Nie zostawiamy na końcu linijki ==
+
==Nie zostawiamy na końcu linijki==
  
 
*przyimków (w, po, z) i zaimków względnych (który, że, gdy, gdzie),
 
*przyimków (w, po, z) i zaimków względnych (który, że, gdy, gdzie),
 
*myślnika, średnika ani dwukropka (można podzielić zdanie i zastosować przecinek lub kropkę).
 
*myślnika, średnika ani dwukropka (można podzielić zdanie i zastosować przecinek lub kropkę).
  
== Uwagi ogólne ==
+
==Uwagi ogólne==
  
*Stosujemy cudzysłowy proste (""), nie drukarskie („”).
+
*W napisach stosujemy cudzysłowy proste (""), nie drukarskie („”). W tytule i opisie już drukarskie.
 
*Jako łącznik stosujemy myślnik (-), nie półpauzę (–) lub pauzę (—).
 
*Jako łącznik stosujemy myślnik (-), nie półpauzę (–) lub pauzę (—).
 
*(--) w języku angielskim funkcjonuje jak (…) w języku polskim.
 
*(--) w języku angielskim funkcjonuje jak (…) w języku polskim.
 
*Zaimki małą literą: „opowiem wam”, a nie „opowiem Wam”.
 
*Zaimki małą literą: „opowiem wam”, a nie „opowiem Wam”.
 
*Prawidłowy zapis dziesięcioleci: lata 20. // w latach 70. // w połowie lat 30.
 
*Prawidłowy zapis dziesięcioleci: lata 20. // w latach 70. // w połowie lat 30.
*Prawidłowy zapis wieków: XX wiek // XIV wiek (w napisach skróty rozpisujemy, żeby nie umknęły widzowi)
+
*Prawidłowy zapis wieków: XX wiek // XIV wiek (nie "w.", bo w napisach skróty rozpisujemy, żeby nie umknęły widzowi)
 
*Skrót tysiąca: tys.
 
*Skrót tysiąca: tys.
  
Line 55: Line 38:
  
 
# sprawdzić, czy nie ma literówek i błędów w interpunkcji,
 
# sprawdzić, czy nie ma literówek i błędów w interpunkcji,
# obejrzeć całość z napisami i skrócić napisy, które wyświetlają się za krótko, by widz zdążył je przeczytać,
+
# upewnić się, że zdania podzielone na wiele napisów mają spójność logiczną i gramatyczną
# jeszcze raz obejrzeć i skrócić.
+
# upewnić się, że w tłumaczeniu wszystko jest jasne; jeśli coś ma sens w oryginale, musi mieć sens w tłumaczeniu, a jeśli sens w oryginale jest niejasny, to należy szukać ([[The_translator's_research_toolbox|poradnik]]) i pytać [https://www.facebook.com/groups/OTPPolska/ grupa na Facebooku], aż się go zrozumie i odpowiednio jasno przetłumaczy

Revision as of 17:16, 20 February 2018

Złota zasada

Nie tłumaczymy słowo w słowo! Zachowujemy treść, ale zmieniamy formę, by uzyskać prostotę, czytelność napisów dla odbiorcy i naturalność brzmienia w języku polskim.

Trzy zasady pomocnicze: Prędkość czytania

Bardzo ważna jest prędkość czytania (liczba znaków na sekundę, które widz musi przeczytać). Tłumaczenie dłuższe niż oryginał może przekroczyć limit prędkości (czyli 21 znaków/s). W takim przypadku często wystarczy wydłużyć czas wyświetlania napisu. Jeśli to nie pomoże, należy dostosować tłumaczenie:

  1. Skracamy słowa, frazy i zdania. Przykłady: ekstremalnie > bardzo, na temat > o, w kreatywny sposób > twórczo, opowie wam > opowie, w kwestiach politycznych w naszym mieście > w polityce miejskiej, w jaki sposób > jak, zdaję sobie sprawę > wiem
  1. Upraszczamy wypowiedzi prelegentów (jak najmniej przecinków w środku linijki, jak najmniej zdań złożonych i skomplikowanych konstrukcji), aby widz się w nich nie gubił
  1. Wyrzucamy niepotrzebne słowa, powtórzenia, oczywistości, wypełniacze, synonimy, watę słowną z początków zdań ( Musimy zdać sobie sprawę, że… , Pamiętajmy, że…, Spójrzmy na …, Mamy tutaj…, No więc… , A zatem…, Jak widać, Bo…, I…, Jednak…) i występujące w środku zdania słowa typu: dość, właściwie, poniekąd, zazwyczaj, różne, rozmaite, odmienne (jeśli ich usunięcie nie zmienia przekazu oryginału).

Więcej porad w tym krótkim poradniku wideo i w tym artykule dotyczącym skracania napisów.

Aby osiągnąć większą prostotę i czytelność napisów można

  • przenosić słowa i frazy do wcześniejszego/późniejszego napisu, by dany napis tworzył spójną całość,
  • łączyć dwie krótkie linijki w jedną dłuższą, dwukrotnie powtórzoną,
  • dzielić długie, skomplikowane zdanie na 2-3 proste i krótkie.

Nie zostawiamy na końcu linijki

  • przyimków (w, po, z) i zaimków względnych (który, że, gdy, gdzie),
  • myślnika, średnika ani dwukropka (można podzielić zdanie i zastosować przecinek lub kropkę).

Uwagi ogólne

  • W napisach stosujemy cudzysłowy proste (""), nie drukarskie („”). W tytule i opisie już drukarskie.
  • Jako łącznik stosujemy myślnik (-), nie półpauzę (–) lub pauzę (—).
  • (--) w języku angielskim funkcjonuje jak (…) w języku polskim.
  • Zaimki małą literą: „opowiem wam”, a nie „opowiem Wam”.
  • Prawidłowy zapis dziesięcioleci: lata 20. // w latach 70. // w połowie lat 30.
  • Prawidłowy zapis wieków: XX wiek // XIV wiek (nie "w.", bo w napisach skróty rozpisujemy, żeby nie umknęły widzowi)
  • Skrót tysiąca: tys.

Po ukończeniu napisów należy

  1. sprawdzić, czy nie ma literówek i błędów w interpunkcji,
  2. upewnić się, że zdania podzielone na wiele napisów mają spójność logiczną i gramatyczną
  3. upewnić się, że w tłumaczeniu wszystko jest jasne; jeśli coś ma sens w oryginale, musi mieć sens w tłumaczeniu, a jeśli sens w oryginale jest niejasny, to należy szukać (poradnik) i pytać grupa na Facebooku, aż się go zrozumie i odpowiednio jasno przetłumaczy