Difference between revisions of "Το τελικό ν"

From TED Translators Wiki
Jump to: navigation, search
(Created page with "== Το τελικό ν == Σε μερικές λέξεις, άλλοτε φυλάγεται το τελικό ν και άλλοτε χάνεται. Οι λέξεις αυτέ...")
 
(Το τελικό ν)
Line 1: Line 1:
 
== Το τελικό ν ==
 
== Το τελικό ν ==
  
 +
Σύμφωνα με τη διδασκόμενη [[γραμματική]], το θηλυκό οριστικό [[άρθρο]] ''την'', τα άκλιτα ''δεν'' και ''μην'' και η προσωπική [[αντωνυμία του τρίτου προσώπου ''αυτήν'' και ''την'' '''διατηρούν το τελικό ν ([[νι]])''' όταν η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από [[φωνήεν]] ή από στιγμιαίο [[σύμφωνο]], δηλαδή τα γράμματα ''κ'', ''π'', ''τ'', τα δίψηφα σύμφωνα ''μπ'', ''ντ'', ''γκ'', ''τσ'' και ''τζ'' και τα [[Διπλό (σύμφωνο)|διπλά]] ''ξ'' και ''ψ''. Πριν από όλα τα άλλα γράμματα, το τελικό ''ν'' παραλείπεται.
  
Σε μερικές λέξεις, άλλοτε φυλάγεται το τελικό ν και άλλοτε χάνεται. Οι λέξεις αυτές είναι το άρθρο «τον», «την», το αριθμητικό και αόριστο άρθρο «έναν», η προσωπική αντωνυμία του τρίτου προσώπου «αυτήν», «την» και τα άκλιτα «δεν», «μην» 1. Φυλάγουν το τελικό ν, όταν η ακόλουθη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή από σύμφωνο στιγμιαία ( κ, π, τ, μπ, ντ, γκ, τσ, τζ ) ή διπλό ( ξ, ψ ) :
+
Επίσης, το τελικό ''ν'' '''παραμένει πάντοτε''', δηλαδή ανεξάρτητα από τον φθόγγο που ακολουθεί, στο αρσενικό άρθρο ''τον'', στο άρθρο ''των'', στο αριθμητικό και αόριστο άρθρο ''έναν'', στην προσωπική αντωνυμία του τρίτου προσώπου ''αυτόν'' και ''τον'', στο εμπρόθετο ''στον'' και στο τροπικό [[επίρρημα]] ''σαν''.
  
Χάνουν το τελικό ν, όταν η ακόλουθη λέξη αρχίζει από σύμφωνο εξακολουθητικό ( γ, β, δ, χ, φ, θ, μ, ν, λ, ρ, σ, ζ ) :
+
= Διατήρηση και παράλειψη του τελικού ν ανά περίπτωση =
  
Το τελικό ν φυλάγεται πάντοτε στο άρθρο «των», στη προσωπική αντωνυμία του τρίτου προσώπου «αυτόν», «τον», καθώς και στο τροπικό επίρρημα «σαν» :
+
Σε μερικές λέξεις, άλλοτε φυλάγεται το τελικό ν και άλλοτε χάνεται. Αυτές είναι:
 +
* τα θηλυκά ''την'', ''στην'' και ''αυτήν''
 +
* τα ''δεν'' και ''μην''
 +
 
 +
Κρατούν το τελικό ν, όταν η ακόλουθη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή από σύμφωνο στιγμιαία ( κ, π, τ, μπ, ντ, γκ, τσ, τζ ) ή διπλό ( ξ, ψ ).
 +
Πριν από όλα τα άλλα γράμματα, το τελικό ''ν'' παραλείπεται.
 +
 
 +
 
 +
= Διατήρηση του τελικού ν πάντοτε =
 +
 
 +
Σύμφωνα με σχετικά πρόσφατη τροποποίηση των επίσημων κανόνων (Σχολική Γραμματική του 2008), ο παραπάνω κανόνας '''δεν εφαρμόζεται πια στα αρσενικά άρθρα και αντωνυμίες'''. Δηλαδή, τα '''τον''', '''στον''', '''αυτόν''' και '''έναν''' διατηρούν πάντα το τελικό ν.
 +
Αντίστοιχα, διατηρεί πάντα το τελικό ν και το '''σαν'''.
 +
 
 +
 
 +
 
 +
Επιγραμματικά:
 +
 +
    Διατηρούν πάντοτε το τελικό ν οι λέξεις:
 +
 
 +
τον στον έναν σαν αυτόν τον
 +
 
 +
    Διατηρούν ή χάνουν ανά περίπτωση το τελικό ν οι λέξεις:
 +
 
 +
την στην δεν μην  αυτήν
 +
 
 +
 
 +
=== Σημείωση ===
 +
 
 +
Υπάρχει, επίσης, πρόταση το '''δεν''' να γράφεται πάντοτε με ν, για να διακρίνεται από τον σύνδεσμο '''δε'''. Η πρόταση αυτή δεν έχει ενσωματωθεί επίσημα.
  
 
==Πηγές==
 
==Πηγές==
 
* ''Νεοελληνική Γραμματική, Αναπροσαρμογή της Μικρής Νεοελληνικής Γραμματικής του Μανόλη Τριανταφυλλίδη'', Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, Αθήνα 1985 (σελ. 38, 39 § 47, 48).
 
* ''Νεοελληνική Γραμματική, Αναπροσαρμογή της Μικρής Νεοελληνικής Γραμματικής του Μανόλη Τριανταφυλλίδη'', Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, Αθήνα 1985 (σελ. 38, 39 § 47, 48).

Revision as of 20:45, 3 February 2015

Το τελικό ν

Σύμφωνα με τη διδασκόμενη γραμματική, το θηλυκό οριστικό άρθρο την, τα άκλιτα δεν και μην και η προσωπική [[αντωνυμία του τρίτου προσώπου αυτήν και την διατηρούν το τελικό ν (νι) όταν η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από φωνήεν ή από στιγμιαίο σύμφωνο, δηλαδή τα γράμματα κ, π, τ, τα δίψηφα σύμφωνα μπ, ντ, γκ, τσ και τζ και τα διπλά ξ και ψ. Πριν από όλα τα άλλα γράμματα, το τελικό ν παραλείπεται.

Επίσης, το τελικό ν παραμένει πάντοτε, δηλαδή ανεξάρτητα από τον φθόγγο που ακολουθεί, στο αρσενικό άρθρο τον, στο άρθρο των, στο αριθμητικό και αόριστο άρθρο έναν, στην προσωπική αντωνυμία του τρίτου προσώπου αυτόν και τον, στο εμπρόθετο στον και στο τροπικό επίρρημα σαν.

Διατήρηση και παράλειψη του τελικού ν ανά περίπτωση

Σε μερικές λέξεις, άλλοτε φυλάγεται το τελικό ν και άλλοτε χάνεται. Αυτές είναι:

  • τα θηλυκά την, στην και αυτήν
  • τα δεν και μην

Κρατούν το τελικό ν, όταν η ακόλουθη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή από σύμφωνο στιγμιαία ( κ, π, τ, μπ, ντ, γκ, τσ, τζ ) ή διπλό ( ξ, ψ ). Πριν από όλα τα άλλα γράμματα, το τελικό ν παραλείπεται.


Διατήρηση του τελικού ν πάντοτε

Σύμφωνα με σχετικά πρόσφατη τροποποίηση των επίσημων κανόνων (Σχολική Γραμματική του 2008), ο παραπάνω κανόνας δεν εφαρμόζεται πια στα αρσενικά άρθρα και αντωνυμίες. Δηλαδή, τα τον, στον, αυτόν και έναν διατηρούν πάντα το τελικό ν. Αντίστοιχα, διατηρεί πάντα το τελικό ν και το σαν.


Επιγραμματικά:

   Διατηρούν πάντοτε το τελικό ν οι λέξεις:
τον στον έναν σαν αυτόν τον	
   Διατηρούν ή χάνουν ανά περίπτωση το τελικό ν οι λέξεις:
την στην δεν μην  αυτήν


Σημείωση

Υπάρχει, επίσης, πρόταση το δεν να γράφεται πάντοτε με ν, για να διακρίνεται από τον σύνδεσμο δε. Η πρόταση αυτή δεν έχει ενσωματωθεί επίσημα.

Πηγές

  • Νεοελληνική Γραμματική, Αναπροσαρμογή της Μικρής Νεοελληνικής Γραμματικής του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, Αθήνα 1985 (σελ. 38, 39 § 47, 48).